Κοσμοαντίληψη και εικαστική πράξη του Απόστολου Κιλεσσόπουλου (σελίδα 2)
του Γιάννη Παπαιωάννου
Όταν βλέπω κάποια πρώιμα έργα του Κιλεσσόπουλου πάνω σε χαρτόνια υποκαμίσων ή σε χαρτιά παρτιτούρας, βλέπω μια αναλογία με τον Χαλεπά, ο οποίος, μετά την εικοσαετή σχεδόν απαγόρευση που του είχε επιβληθεί, βρήκε κάτι γραμμωμένα λογιστικά κατάστιχα και με μολύβι αχνό σχεδίασε σ' αυτά προπλάσματα για γλυπτά. Η φαντασία του πάει σε απίθανο ύψος. Βλέπει κανείς ένα σύμπλεγμα από ανθρώπινα σώματα να χτίζουν κάτι που μπορεί να θυμίζει πυραμίδα, μπορεί να δει 100 ανθρώπινα σώματα τα οποία θα πραγματοποιούσε σε γλυπτό. Έχει αυτό τον πλούτο ο Κιλεσσόπουλος. Υπερβαίνει κατά εξαίσιο τρόπο τους περιορισμούς των μέσων κι αυτό φανερώνει, χωρίς καμιά αμφιβολία, πόσο σπουδαίος τεχνίτης είναι.
Το ξεκίνημά του το 1960, με θέλγει και αισθάνομαι πάρα πολύ άνετα μ' αυτά, τα πρώτα, απλούστερα, αν θέλετε, έργα, τα πολύ ωραία στο είδος τους και μέσα στο πνεύμα της εποχής. Σε αυτά τα έργα διακρίνω τις μελλοντικές κατακτήσεις, τις λεπτές μαύρες γραμμές που προοιωνίζουν τις συνθέσεις με νήματα, κλωστές και σύρματα. 
Καθεδρικός, 1960
Ο "Καθεδρικός" του 1960 μου θυμίζει τη μορφή που έχουν οι πολύ μακρινοί Γαλαξίες που η υπερδομή τους μοιάζει με τις κορυφές των καθεδρικών ναών. Εν αγνοία του ο καλλιτέχνης, αποτύπωσε στα 18 του χρόνια εν σπέρματι, ό,τι κατά τα χρόνια της ωρίμανσής του ερευνά συνειδητά, δηλαδή συμπαντικές δομές και διατάξεις. Οι μεγαλύτεροι αστρονόμοι αυτή τη στιγμή παιδεύονται -χρησιμοποιώ ενσυνειδήτως τη λέξη- να καταλάβουν εάν το σύμπαν έχει μια μορφή ή όχι. Γνωρίζουμε τη μορφή του σύμπαντος σε σχετικά μικρές κλίμακες. Στην αρχή ξέραμε τα άστρα τα οποία, πιθανώτατα περιβάλλονται από πλανήτες και πλανητικά συστήματα, όπως είναι το δικό μας πλανητικό σύστημα. Γνωρίζουμε ότι αυτά τα άστρα υπάγονται σε Γαλαξίες 100 δισεκατομμυρίων άστρων, όπως ο δικός μας, και υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια Γαλαξιών. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι αυτοί ομαδοποιούνται. Το δικό μας π.χ. local system, ή τοπικό σύστημα, περιλαμβάνει καμιά τριανταριά Γαλαξίες, δύο μεγάλους, τον δικό μας και της Ανδρομέδας, όπως και καμιά εικοσιπενταριά μικρούς. Πολλές τέτοιες ομάδες αποτελούν ένα σμήνος Γαλαξιών. Το σμήνος περιέχει συνήθως μερικές χιλιάδες Γαλαξίες και η μορφή του είναι συγκεντρική, σαν μια σφαίρα που στο κέντρο της είναι πολύ πυκνή και στα άκρα αραιώνει.
Σήμερα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν μεγαλύτερες δομές, τα υπερσμήνη και πέρα από αυτά, ακόμη μεγαλύτερες. Πολλά υπερσμήνη μαζί, δημιουργούν ένα κορδόνι, σαν τα νήματα στα έργα του Κιλεσσόπουλου, τα οποία υπαινίσσονται αυτές τις ιλιγγιώδεις διαστάσεις στα συμβατικά πλαίσια ενός πίνακας ζωγραφικής ή μιας κατασκευής.
Φανταστείτε τώρα αυτά τα νήματα να σχηματίζουν τις πλευρές ενός κύβου του οποίου η κάθε πλευρά αποτελείται από πολλά σμήνη, το ένα πίσω από το άλλο. Υπάρχουν πολλοί κύβοι σε παρατακτική διάταξη ώστε να αποτελούν ένα τείχος ή, ακόμη περισσότερο, υπερτείχη. Τα τείχη αυτά έχουν μια οξύτητα η οποία πλησιάζει τον αρχικό παραλληλισμό που έκανα Βλέποντας τους νεανικούς καθεδρικούς του Κιλεσσόπουλου.
Για να γίνω ακριβέστερος, θα έλεγα ότι οι συμπαντικές αυτές υπερδομές δεν είναι κατευθείαν καθεδρικοί ναοί, αλλά, κυρίως, πυκνώσεις κατά το μήκος μιας ευθείας, η οποία συναντάται στις απολήξεις των κορυφογραμμών των καθεδρικών. Οφείλω να διευκρινήσω εδώ ότι η τέχνη του Κιλεσσόπουλου δεν είναι επηρεασμένη από τις εικόνες των τηλεσκοπίων, ούτε από τις πρόσφατες κοσμολογικές θεωρίες, αλλά συναντάται με αυτές μέσα από πολυάριθμες και πολυεπίπεδες αναλογίες. Πρόκειται για μία, από μέρους του, νοητική κίνηση και πηγαία συνάμα η οποία ωθείται στη δημιουργία δομών που συχνά ξεκινούν από τελείες σε διαφορετικές πυκνώσεις όπως π.χ. συμβαίνει στο σχέδιο που έγινε για τα τέσσερα Κουαρτέτα του Τ.S. Elliot.
Η εικόνα αυτή είναι αποκλειστικά στικτή, δηλαδή, το θεμελιώδες γραφικό στοιχείο της είναι η τελεία και αυτό που παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο είναι ο βαθμός πύκνωσης των τελειών, ο οποίος σχηματίζει διάφορα σχήματα, είτε επιμήκη είτε γραμμικά. Παρά το ολίγον αστείο της λέξεως, επιμένω να ονομάζω αυτή τη διαδικασία γραμμογραφία και τη θεωρώ πολύ σημαντική γιατί με συνδέει με την Καλλιγραφία, τη θιβετανή, τη γιαπωνέζικη, την κινέζικη, αλλά και τη Βυζαντινή. Πρόκειται για Μεγάλες Τέχνες, πράγμα που οι Ευρωπαίοι δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν. Όμως η γραμμογραφία π.χ. ενός βυζαντινού χειρογράφου αποτελεί ένα μεγάλο επίτευγμα. 
σχέδιο για τα  
Τέσσερα Κουαρτέτα του T.S.Elliot
Τα διάφορα σχήματα που εμφανίζονται στα σχέδια και στα έργα του Κιλεσσόπουλου, επιμήκη, γραμμικά, δίσκοι, σπείρες, ατρακτοειδή, ως αποτέλεσμα πύκνωσης τελειών ή εμπλοκής διαφορετικού πάχους γραμμών, είναι προϊόντα της βαθιάς αντίληψης που κατέχει της Καλλιγραφίας της Ανατολής.
Η γεωγραφική θέσις της Ελλάδος, το κλίμα της, ο ήλιος, το φως, κάνουν όχι μόνο τους Έλληνες αλλά και όποιον έρθει και παραμείνει εδώ για ένα διάστημα, να λειτουργεί ως Έλληνας. Εάν θέλεις να καταλάβεις τι είναι η Ελλάδα, δεν αρκεί να κατανοήσεις την Τέχνη π.χ. του Φειδία, ή της Αγίας Σοφίας, αλλά να την παρακολουθήσεις από την αρχή της νεολιθικής εποχής. Διατείνομαι ότι ο άξιος του ονόματός του έλληνας καλλιτέχνης φέρει μέσα εις τα γονίδια του 9.000 χρόνια Παραδόσεως. Μέσα απ' αυτή την οπτική γωνία ατενίζω και τα έργα του Απόστολου Κιλεσσόπουλου. Η αντίληψη του της τέχνης της Ανατολής συνεργάζεται με μία κοσμοαντίληψη πλούσια και βαθειά, διερευνητική, καθώς και με ένα ευρύτατο φάσμα γνώσεων που εκτείνονται στην αρχιτεκτονική, γλυπτική, μουσική, κινηματογράφο, όπερα, όσο και στη φιλοσοφία και τις τέχνες του λόγου. Ο εξοπλισμός αυτός θα ήταν -όπως συχνά συμβαίνει- άχρηστος εάν δεν ευρίσκετο υπό τον συνεχή έλεγχο μιας αυξημένης ευαισθησίας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις καλλιτεχνών που επηρεάζονται από την Επιστήμη και την Τεχνολογία το αποτέλεσμα της χρήσης αυτών των δύο γνωστικών τομέων είναι αρνητικό επειδή δεν καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται, πάνε να το μιμηθούν, το μιμούνται αδέξια και το αποτέλεσμα είναι αδόκιμο. Από τη στιγμή που ο Benoit Mandelbrot διατύπωσε τη θεωρία του Χάους, άρχισαν όλοι να ανακαλύπτουν τα fractals παντού, στη Γεωγραφία, την Αστρονομία, τη Χημεία και σιγά-σιγά προσχώρησαν κι οι καλλιτέχνες, ζωγράφοι και μουσικοί κυρίως.
Αλλά fractals υπάρχουν ήδη σε μεγάλη έκταση στον Bach. Ο ίδιος, σε εποχή ανύποπτη, βρήκα στον Σκαλκώτα fractals σε 23 διαφορετικά επίπεδα. Ένα από τα κύρια γνωρίσματά τους είναι η ομοιότητα κλίμακας. Η ομοιότητα κλίμακας υπάρχει ήδη στα πρώιμα έργα του Κιλεσσόπουλου. Η ομοιότητα αυτή είναι κοινός τόπος στον κινεζικό, ινδικό, Βυζαντινό πολιτισμό.
Σ' αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στα σχέδια του Κιλεσσόπουλου. Αυτά έχουν μία αυτοτέλεια και τα θεωρώ, σε παγκόσμια κλίμακα, από τα αρτιότερα που έχω δει. Παρατηρούμε σ' αυτά ορισμένα εκρηκτικά σημεία πάνω σε πολλαπλά υποστρώματα από γραμμές ή τελείες. Υπάρχει σ' αυτά η κατάκτηση που προανέφερα, της πολυεπίπεδης ματιέρας. Συχνά έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχουν τρία-τέσσερα έργα το ένα πάνω στο άλλο καθώς τα γραμμογραφικά υποστρώματα δουλεύονται με ποικίλες διαβαθμίσεις πάχους και μήκους της γραμμής, και του μαύρου, από πολύ ανοιχτό έως το πιο σκούρο, είτε χρησιμοποιεί μελάνη είτε μολύβι. Ο χαρακτηρισμός των έργων αυτών μ' ένα επίθετο είναι εύκολος, νομίζω όμως, ότι έτσι ισοπεδώνω τις πολλές αξίες που υπάρχουν μέσα τους. Μένει κανείς έκθαμβος με τη φινέτσα της χρήσης της μικρής τελείας ή γραμμής που κατά τη γνώμη μου μετέχει της ανατολικής καλλιγραφίας και στην περίπτωση του δίνει μια απίθανη πληρότητα σ' αυτό το είδος των σχεδίων του. 
προηγούμενο επόμενο